ايراني ها، افغاني ها و اماراتي ها

ايراني ها، افغاني ها و اماراتي ها

نويسنده: صادق زيباكلام

صرف نظر از آنکه دليل و انگيزه اماراتي ها براي اخراج 500نفر از هموطنانمان از دوبي، شارجه، ابوظبي و ساير اميرنشين ها چه بوده، هيچ ترديدي به خودمان راه ندهيم که اين عمل زشت، غيراخلاقي، غيراسلامي، مغاير با حسن همجواري و خلاف اصول و ضوابط بين المللي دنياي امروز است. عرف و روال مهاجرت، پناهندگي، اقامت يا زندگي دايم در يک کشور ديگر، تابع يکسري ضوابط و اصول بين المللي است که نه اماراتي ها و نه هيچ کشور ديگري نمي توانند خودسرانه آنها را ناديده بگيرند. بديهي ترين و ابتدايي ترين اين اصول، حکم مي کند که شهروند يک کشور ديگري را که در کشور ميزبان سال ها اقامت داشته و مرتکب هيچ خلاف و تخلفي از قوانين و مقررات کشور ميزبان نشده، نمي توان از کشور ميزبان، اخراج کرد. اما اماراتي ها با وجود در نظر گرفتن اين نکته بديهي و اوليه، ايرانيان را از خاک خود اخراج کردند در شرايطي که به نظر مي رسد تنها جرم آنان، ايراني بودن است. به علاوه تهديد امنيتي هم در کار نبوده است چراکه آنها سال ها بوده که در آن کشور زندگي مي کردند، خانه و کاشانه داشتند، شرکت و تجارت داشتند و خلاصه همه ابعاد زندگي آنها روشن بوده و ابهامي در ميان نبوده است. يک ايراني، يک عرب اماراتي، يک کرد، يک هندي و شهروند هر کشور ديگري، پس از آنکه داراي اقامت دايم در کشوري مثل انگلستان، کانادا يا آمريکا شد، به هيچ روي، مقامات کشور ميزبان نمي توانند او و افراد تحت تکفل را از کشورشان اخراج کنند.

     اگر هم آن ايراني، يا آن اماراتي مرتکب خلافي شود درست مثل شهروند کشور ميزبان با وي برخورد مي شود و فردي که داراي اقامت دايم مي شود از نظر قوانين و مقررات، درست مثل يک شهروند کشور ميزبان محسوب مي شود. اما چرا پاي افغان ها به ميان مي آيد؟ متاسفانه ما هم با برادران افغان خود که از بد حادثه به کشورمان آمده اند، گاهي، همان گونه بي ملاحظه رفتار مي کنيم که اماراتي ها با ما داشتند. برخي از ما هم بدون در نظر گرفتن موازين انساني، اسلامي، اخلاقي، عاطفي و... افغاني هايي را که سال ها مي شود در کشورمان زندگي مي کنند، اخراج مي کنيم. برايمان اهميتي هم ندارد که آن افغاني، 10 يا 20سال است که در ايران زندگي مي کند، همسر و فرزند دارد، کار دارد و زندگي. نگارنده بارها به مسوولان خودمان چه در اين دولت، چه دولت اصلاحات و چه دولت آقاي هاشمي متذکر شده بودم که اخراج افغان ها، اگرچه غيرقانوني وارد کشور مي شوند اما با توجه به وضعيت افغانستان و با توجه به اينکه اين مهاجران، زندگي در ايران تشکيل داده اند، درست نيست. اما متاسفانه هيچ وقت حرفم به جايي نرسيد. سرانجام به عنوان آخرين نکته در اين داستان غم انگيز، واکنش مقامات جمهوري اسلامي ايران است. اگرچه هم سخنگوي وزارت خارجه، هم نايب رييس کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس و هم بسياري از مطبوعات اين عمل را محکوم کردند اما متاسفانه در عمل اتفاق خاصي نيفتاد. جالب است که وقتي مقامات هندي اعتراض کردند، اماراتي ها جلوي اخراج هندي ها را گرفتند اما درخصوص ما، شرايط اينگونه نشد.

حجت‌الاسلام والملسلمین حاج شیخ امان‌الله فصیحی به لقاءالله پیوست

انالله و انا الیه راجعون

قال رسول الله (ص)

اذا مات العالم الفقیه ثلم فی الاسلام ثلمة لایسدها شیء

وقتی عالمی فقیه، فوت کند در اسلام رخنه و حفره‎ای ایجاد می‎شود که هیچ چیزی نمی‎تواند جای آن را پر کند.

با نهایت تأثر و تأسف رحلت عالم وارسته  حضرت حجت‌الاسلام والملسلمین حاج شیخ امان‌الله فصیحی را به اطلاع می‌رساند. عالمی که در همه‌ای عرصه‌های زندگی مردم شان را ترک نگفت  تا اخرین لحظات زندگی با برکتش در کنار مردم بود .

عالمی که بعد از بازگشت از نجف اشرف به تربیت شاگرد پرداخت و بیش از نیم قرن خدمت به دین و دینداران در شرایط سخت و گوناگون با عزت زندگی کرد و همیشه در کنار مردمش باقی‌ماند و تا آخرین لحظات عمرش محرم اسرار مردم بود و با درد دلهای آنها گوش داده نصیحت پدرانه اش را متواضعانه نثار مراجعینش می‌کرد. در صحبت هایش سوز و درد وجود داشت و از قلبش سرچشمه می‌گرفت و قلب‌ها را مسخر می‌ساخت.

استاد در این اوخر کسالت پیدا کرده و در بستر بیماری افتاده بود. ایشان را برای تداوی و معالجه  در کابل آورده و مدتی در شفاخانه سردار محمد داود خان بستری کردند و بعد به برای معالجه راهی دیار هند شدند و در همانجا هم داعی حق را لبیک گفتند.

سیمای تبقوس ارتحال جانسوز این عالم بزرگ را به همه مردم عزیز جاغوری به‌خصوص فرزندان برومندشان «حجت‌الاسلام مقصود فصیحی زاده، حجت‌الاسلام عبداله فیاض فصیحی زاده و محمدعارف فصیحی زاده) و سایر بستگان‌ و همه ارادتمندان آن عزیز تسلیت عرض نموده از خداوند متعال علو درجات آن مرحوم را مسئلت می‌دارد.

پیام تسلیت

بار ديگر دستان جنايت كار افراطيت در شهر كويته پاكستان فاجعه آفريد و با قربانى گرفتن از يك مردم بي‌دفاع و مظلوم برگ سياه ديگرى بر پرونده جنايات ضد بشرى شان افزودند .

شامگاه روز یکشنبه 9/4/1392 انفجارِ شدیدی، محله علی آباد هزاره تاون شهر کویته پاکستان را تکان داد. این حمله ترورستی که در نزدیکی مسجد ابوطالب(ع) به وقوع پیوست ۲۸ تن از جمله ۹ زن، یک دختر کوچک و ۳ طفل شهید و بیش از ۶۰ نفر دیگر زخمی شدند.

با نهایت تأثر و تأسف از پیام‌های فیسبوکی باخبر شدم که بانو فوزيه زاهدي همسر احمد میرزایی و خواهر محمدعلی زاهدی و کبیر زاهدی نیز در این حادثه به شهادت رسیده‌اند. من اين مصيبت جانکاه را به دوستان ارجمندم احمد میرزایی، محمدعلي زاهدي، كبير زاهدي و سایر بازماندگان و تمامي خانواده شهداي كويته تسليت عرض نموده از خداوند بزرگ علو درجات برای شهدا و صبر و شکیبایی برای بازماندگان مسئلت می‌دارم.

روز مادر مبارک باد

 

 

لبخند مهربان تو جا در تنم دمید
فریاد حاجتم چو برون آمد از گلو
دست نوازش تو به فریاد من رسید

.
.
.
.

مادر
نمیتوانم کلامی در مورد اش بنویسم و عاجزم
فقد از خداوند میخواهم که
خـدایا بالاتر از بهشت هم داری..؟
برای زیر پای مــــــــادرم می خواهم
روز مادر مبارک
.
.
.
.

ادامه نوشته

زیبایی بهار در افغانستان

زیبایی بهار در افغانستان

برگرفته از شبکه اطلاع رسانی افغانستان 

بهار به ما می‌آموزد هیچ زمستانی جاودانه نیست

بهار به ما می‌آموزد هیچ زمستانی جاودانه نیست

بهار از راه رسیده است ...

بهاری که تجلی حیات، امید و سرزندگی است

و من در این لحظات با خود می‌اندیشم

همیشه ما آدم ها چشم انتظاریم. چشم‌انتظار یک حادثه و شرایطی که نویدبخش یک معجزه در زندگی‌مان باشد.

انسان‌ها دو گروهند: گروهی که منتظر تغییرات، و گروهی که خالق تغییرات‌اند.

با خود می‌گویم ای کاش بهاری شدن را از این رستاخیز معظم بیاموزیم.

منتظر نمانیم

بهار شویم

آن‌گونه زندگی کنیم که حیاتمان آیه‌های سبز رحمت و امید باشد.

بهار یک واقعیت متعلق به زمان نیست. بهار حقیقت وجودی من و توست

بهار یک طرز فکر و نوعی نگرش است.

همه منتظر بهارند و به آن چیزی تبدیل شویم که دیگران منتظر رسیدن آن هستند.

پیشاپیش فرارسیدن بهار طبیعت و آغاز سال نو خورشیدی را به همه عزیزان و دوستان تبریک و تهنیت عرض می‌نمایم.

افغانستان آينه بي‌تصوير

آینده افغان‌ها؛ پنج سوال اساسی

افغانستان آينه بي‌تصوير

کایل آلموند / سمیه مومنی

 

«باراک اوباما» رییس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا در سخنرانی سالانه خود درباره وضعیت کشور با تاکید مجدد بر اینکه جنگ آمریکا در افغانستان در اواخر سال ۲۰۱۴ به پایان می‌رسد، به تشریح جزییات بیشتری در این‌باره پرداخت.  اوباما گفت: «از حدود 66 هزار نفر نیروی نظامی آمریکایی حاضر در افغانستان بیش از نیمی از آنها - یعنی 34 هزار نفر - سال آینده به خانه باز خواهند گشت.» همزمان با این مساله سربازان افغان مسوولیت اغلب ماموریت‌های جنگی را برعهده خواهند گرفت. اوباما گفت: «بهار امسال نیروهای ما با پذیرفتن نقش پشتیبانی وظیفه هدایت امور را به نیروهای امنیتی افغان خواهند سپرد.»پیش از این هم انتظار می‌رفت که نیروهای نظامی افغان در اواسط سال‌جاری رهبری ماموریت‌های جنگی را به دست گیرند. اما یک مقام رسمی آمریکایی به سی‌ان‌ان گفت که با تسریع انتقال نیروهای آمریکایی، افغان‌ها در ماه مارس هدایت تمام عملیات‌های امنیتی را بر عهده خواهند گرفت. این خبر چه پیامدی برای طولانی‌ترین جنگ میان آمریکایی‌ها و افغان‌ها خواهد داشت؟ چند سوال کلیدی که در ماه‌های آینده مطرح خواهند شد، در پی می‌آیند

ادامه نوشته

تبقوس

تبقوس به از آن است که من دیدم پار

 عقاب:

زادگاهم کوهساران است

با عقاب هم آشیانم

کبک و آهو را ز من هرگز گریزی نیست

کوهساران درّه درّه

صخره بر صخره

چون نگین کهربا در قلب انگشتر غنوده است.⁽¹⁾

 

 گپ نخست:

 انگارۀ این که انسان‌ها، منطقه و کشورها گذشته‌ای دارد كه گذر زمان خط کم رنگی بر آن می‌نگارد، این نگاره‌ها خط کج و معوج تاریخ است که قصه زندگي بشر را در آن بازگو می‌کند- آنچه بر وی گذشته است، كارهايي كه انجام داده‌اند، و رويدادهايي كه رخ داده‌اند، سرگذشت این بشر خاکی به شمار مي‌آيد. اين سرگذشت با دو روش پايدار مي‌ماند:

1- نگهداري ماننده‌های گذشته (حفظ آثار فرهنگی، باستانی، بازسازی گذشته، نگاه نرم‌افزاری به گذشته منطقه و...)

2- نوشتن، بازنویسی و يادداشت كردن كارهاي انجام شده (تاریخ نگاری، خاطره‌نویسی، گردآوری فرهنگ شفاهی مردم و...)

 با توجه به اینکه: تاريخ گزارش زندگي گروهي و گذشته انسان‌هاست، يعني چيزي فراتر از سرگذشت فردي، با این رویکرد است که در تاريخ همواره رخدادهاي بزرگ كه به همة مردم وابسته است، مطرح مي‌شود. مانند: جنگ، صلح، آزادي، استبداد، استقلال، زير سلطه بودن، شكست، پيروزي، پيشرفت، پسرفت، فرمانروايي، دين، آئين، دادگري، ستمگري، كشور گشايي و ...که خود گفتمان‌های غالب تاریخ‌نگاری است. اما تاریخ‌نگاری امروز ریزنگر است که در آن به گذشته فرد و منطقه‌های کوچک نگرسته می‌شود. با اين انگاره‌ها اگر توجهی به  گذشته غبار اندودمان نشود در فردای محشر منطقه عریان ظاهر خواهیم شد. بنابراين، گزارشی در پایان که به معرفي مختصري از قريه تبقوس مي‌پردازد، سعي در آن شده است که ضمن توجه به انگاره‌های بالا به علل پيشرفت و پسرفت آن نيز بپردازد.

 موقعيت تبقوس:

محدوده‌اي کوچک از سرزمين جاغوري نام تبقوس را به خود اختصاص داده است كه در حومه مرکزی اين ولسوالي قرار دارد. كوههاي توپسر، آچيغا، قبليتو حدود جنوبي آن را با مناطق‌ اوتقول، انگوري، بابل و لوخك و كشيدگي كوههاي دوشيخي، پامي و كوتل سوبه حدود غربي آن را با پاتو، قول داود و سوبه تشكيل مي‌دهند. در شرق كوتل عبدالي‌ (عبدالعلي) مهتر و كوتل چوروم موجب پيوستگي تبقوس با كته‌الغات (الغات بزرگ)، چوب، سرتاله و سرك عمومي انگوري به سنگماشه مي‌شود. در شمال كوتل سبزگردن، رودخانه جَنيْ، دشت ريزَي و خارزار تبقوس را از قريه سنگشانده جدا مي‌سازد.  

 نقشه جغرافیای تبقوس

 

 موقعيت طبيعي و نامگذاری:

شمايل طبيعي تبقوس شكل يافته از قريه‌ها، درّه‌ها و جلگه‌هايي است كه عبارتند از: سراب، تِسينگ، پايگردان، سوبه‌گگ، چوبخوشك، راجرود، ريزَي، شيلبينك، چوروم، نوده، گيرو، قارو و نيزار مي‌باشد. همین طور، قريه كوچكي به نام «مهتر كوه» وجود دارد‌ كه از سوبه‌گگ در پایان شمال - غربي تبقوس آغاز و پس از عبور از يك دره و راه باريك، به رشته كوههاي تنگي روزي مي‌رسد.

اين روستا داراي موقعيتي كوهستاني است كه از سه طرف توسط كوه‌هاي بلند و قد و نیم قد احاطه شده و از یک طرف به دشت ارتباط دارد. اين دهکده داراي بارندگي متوسط و در بعضي از سالها كم‌باران است. بهمين دليل و نوع خاك آن، كشاورزي در آن رونقي چندانی ندارد.

تبقوس همچون دايره‌اي از سه طرف در ميان كوههاي قوس (دایره) مانند محاصره گرديده است. به همين دليل به باور اغلب ساکنان این منطقه نامگذاری اين روستا نيز به همين كوه‌هاي قَوس‌مانند بر می‌گردد. تب (تپ) آن بدون شک به تپه‌های کوچک روستا اشاره دارد. در گویش هزارگی(پ، ب و ف)، مخرج یگانه‌ای دارند. یعنی روستایی با کوهای قوس مانند و تپه‌های کوچک. اما بعضی‌ها بر این باورند که تبقوس از دو کلمه «تب» و «قَوس» که نخستینی عبارت از آب و هوا که باید( تف و تفت) ابدال ب به ف "دمای هوا" باشد که همریشه های آن به تب‌زدگی، توفان، تفیدن و تب یا تف زمین بر می‌گردد. همانند آن تفت شهر است در دیار یزد ایران که همریشه با گرماست. دومی عبارت از ماه قَوس ( ماه آخیر پاییز) است.

 این منطقه تقریباً معتدل است و بیشترینه آب و هوای ماه قوس را دارد، به همین دلیل تبقوس نامیده شده است. اما در گویش عامیانه حرف «ق» با ضمّه تلفظ می‌شود. زیرا تلفظ با زبر سنگین است و" و"  با دگردیسی از فارسی به عربی ضمه را خواهان است.

نمایی تبقوس از شمال به طرف جنوب

 اوضاع انساني:

روستاي تبقوس طبق آمار سال 1377 خورشيدي⁽²⁾ داراي 450 خانوار و حدود 2500 نفر جمعيت داشته است. اما در سال‌هاي اخير تعدادي زيادي از خانواده‌ها و مردم اين ناحيه به شهرهاي كابل، قندهار، هرات، مزار شريف و كشورهاي دور و نزديك مهاجرت كرده‌اند. هم‌اکنون تعدادی زیادی از تبقوسی‌ها در کشورهای دور مثل آمریکا، کانادا، استرالیا، انگلستان، ایران، پاکستان و ... مهاجر هستند.

تبقوس از قوم مسكه و از دسته آته جاغوری است که اقوام «الله‌يار»، «جمك»، «اخكه» از فرزندان مسكه و همچنين تيره‌هاي ديگري مثل اوقي، قلندر و سادات در اين روستا زندگي مي‌كنند.

روستاي تبقوس داراي سه ملا بستي كه عبارتند از قريه سراب با چهل خانوار (در مسجد و حسينيه ولي عصر «عج»)، قريه‌هاي قارو،‌ گيرو، نوده، ني‌زار، تيسينگ (در مسجد و حسينيه شهدا) و قريه‌هاي پاي گردان، چوب خشك، سوبه گگ، راجرود، شيلبينك و چوروم (در مسجد عمومي ابوالفضل«ع») را در بر مي‌گيرند.

نمایی تبقوس از جنوب به طرف شمال

اشتغال و اقتصاد:

   در روستای تبقوس زراعت و كشاورزي به دلايل مختلف چندان رونقي ندارد. با آن هم عده‌اي از مردم در این روستا به زراعت و مالداري مي‌پردازند. زمینداری آنها در حد بسيار محدود شامل: كشت گندم، كچالو،‌ نخود، لوبيا، عدس، پياز، زردك، و گاهی بادمجان است. گرد آوری رمه، گاو و الاغ (مالداري) در آغل (قوتو " دارای قوت" گردی فرورفته، یا دارای رزق و روزی، یا چارچو "چهارچوب" ) همه در كنار خانه‌ها واقع شده اند كه بيشتر گاو و گوسفنداند. آن هم بسيار محدود كه از لحاظ  فراورده های شیری فقط كفاف صاحبان آنها را مي‌كند. در پایان چيزي براي فروش نمي‌‌ماند. به هر حال زراعت و مالداري در تبقوس هيچگاه شغل اصلي مردم حساب نمی‌شود. سود اصلي مردم از زراعت فقط فروش درختان عرعر( چنار) و بيد است. اگر چند در این اواخر باغداري و درختكاري رونقي خوبي پيدا كرده است. چنانکه هر خانواده در كنار منزل خود يك باغ ميوه دارند كه در آن به پرورش انواع سيب، زردآلو، قيسي، گيلاس و ... مي‌پردازند.

مزرعه گندم در سراب تبقوس

 

امروزه اكثر جوانان تبقوس تجار و كاسب کارند كه بيشتر در بازار انگوري و سنگماشه به تجارت و كاسبي مشغول اند.

 در کنار آن، براي دسترسي سريع مردم به نيازهاي اوليه زندگي و مايحتاج روزمره شان چند باب مغازه در داخل تبقوس وجود دارد که مواد خوراکه و پوشاك در آن عرضه مي‌شود. يك باب كارگاه آهنگري و حلبي سازي دو كارگاه آسياب برقي و يك كارگاه آسياب آبي⁽³⁾ وجود دارد كه عده‌ای هم در اين كارها فعاليت دارند. نجاري هم شغل پردرآمد و پر رونقي است كه نجاران تبقوس سه باب كارخانه بزرگ نجاري را با ماشين‌آلات مُدرن روز و تجهيزات پيشرفته در حومه بازار انگوري راه انداخته و تعدادي زيادي در اين كار شاغل بودند. اما در سال 1376 كه هزارستان در محاصره طالبان قرارداشت و راه‌‌هاي ارتباطي قطع بود تمامي زيربناها و اقتصاد مردم از بین رفت، اين كارگاه‌ها خوابيد و صاحبان آنها هر كدام آواره و مهاجر كشورهاي دور و نزديك شدند.

طي دو دهه اخير بازرگانان تبقوسي از لحاظ اقتصادي رشد چشمگيري داشته اند. امروز به تجار و بازرگانان بزرگ ملي و بين‌المللي تبديل شده‌اند. بسياري از تاجراني كه تا 10-15 سال قبل فقط در داخل كشور فعاليت داشتند هم‌اكنون در كشورها و شهرهاي بزرگي همچون مسكو، تاشكند، دوشنبه، عشق‌آباد، دبي، مشهد، تهران – كابل فعاليت مي‌کنند.

دو تاجر موفق بين‌المللي و خیير بزرگ تبقوسي كه يكي در ژاپن و يكي در هنگ كنگ به تجارت فرش به خصوص قالين فعاليت دارند. سالهاي زيادي است كه با كمك‌هاي نقدي خود براي مردم اين منطقه در جهت تأسيس مكاتب،‌ مدرسه، شفاخانه و ... خدمت مي‌کنند.

همچنين تعدادي از جوانان دختر و پسر تحصيل كرده تبقوسي به شغل معلمي و تربيت نسل جديد منطقه در ليسه‌هاي (دبیرستان) هدايت و شهداي تبقوس و شفاخانه امام علي(ع) شاغل اند.

 صنايع دستي:

صنايع دستي بيانگر صنعت و هنر نياكان و نمايشگر ذوق و هنر مردم هر منطقه است. در روزگاران گذشته، صنايع دستي به عنوان پديده‌اي تمام عيار در هر زمان وجود داشته است. در روزگارانی كه ماشين بوجود نيامده بود و حتي در دوراني كه حضور آن به گستردگي امروز نبود، اين صنعت ذوقی و دستی وجود داشت كه نشان دهنده‌ای تمام نمای استعدادها و آفرينش‌هاي سازندگي بشر بود. به همين دليل با نگاه به صنايع دستي هر قوم و قبيله‌اي مي‌توان دريافت که آن قوم در چه مرحله‌اي از صنعتگري بوده است.

با اين اوصاف متأسفانه آن طوري كه انتظار مي‌رود، در روستاي تبقوس صنايع دستي نه تنها رشد نداشته بلكه هر روز به انحاء مختلف به ورطه فراموشي سپرده مي‌شود. در حالي كه صنايع دستي از اهميتي زياد برخوردار بوده و از جمله صنايع كوچك و زود بازده نيز به شمار مي‌رود. ولي در اين زمينه هيچگونه فرهنگسازي صورت نگرفته و براي بقاي آن كدام تدابيري انديشيده نشده است.

در حال حاضر صنايع دستي در تبقوس عبارتند از:

آهنگري از قبيل ساخت و ساز بيل، كلنگ، داس، چاقو، غربال، چغل، اِسپار و همچنين گليم بافي، نمدمالي، خامك دوزي، گراف دوزي، كلاه دوزي، پرده دوزي، سبد بافي،‌ ريسندگي و ... است.

 وضعيت صحي و درماني:

اين منطقه داراي يك شفاخانه مي‌باشد كه همه روزه به بيماران رسيدگي مي‌كنند. شفاخانه‌ی امام علی علیه‌السلام، تبقوس یکی از بزرگترین شفاخانه‌هاي موجود در جاغوری است که در دوران کوتاه فعالیت خود در عرصه‌ی خدمات صحی- درماني؛ توانسته است به خوبی از پس مشکلات مردم بر آید. هم‌اکنون این شفاخانه در بخش‌های داخلی و اطفال فعال بوده و انتظار می‌رود که به زودی بخش زنان و زایمان آن نیز آغاز به کار کند. لازم به ياد‌آوري است كه اين شفاخانه مجهز، توسط يكي از خيیر و تجار بزرگ منطقه تأسيس گرديده و حمايت مالي مي‌شود.

همچنين دكتر اقبالعلي زاهدي كه دانش‌آموخته رشته لابراتواري و داخلی و اطفال از دانشگاه هندوستان است با تأسيس مطب و دواخانه سالهاي زيادي است كه کمک های پزشکی به مردم می رساند.

نمایی از ساختمان شفاخانه امام علی (ع) تبقوس در آغاز شروع به کار

 

 وضعیت علمي - فرهنگی- آموزشی:

اگرچه حاكميت‌هاي مستبد و فاشيستي گذشته، آگاهانه و منظم منطقه هزارستان را در حاشيه رانده، از پيشرفت، ترقي و از همه مزاياي ملّي و دولتي محروم و دور نگهداشته است. با وجود ستم ملی بارها آنان را مورد سركوب و ستم ملي قرار داده‌اند. اما با وجود همه‌ای اين مصيبت‌ها، مردم اين خطه با تأسي از حديث پيامبر بزرگ اسلام كه فرموده است: «ز گهواره تا گور دانش بجوي» فرهنگ ملامكتبي و مكتب‌خانه را در سراسر هزارستان رواج داده‌اند، كه تبقوس هم از اين قاعده مستثني نیست.  با توجه به این موضوع تا 10 سال قبل فرهنگ ملامكتبي رواج داشت. با وجود مکتب‌های جدید امروز مكتبخانه‌هاي قديمي به عنوان حسينيه، مسجد و كتابخانه استفاده مي‌شود.

در حال حاضر مهم‌ترين مراكز علمي، فرهنگي و آموزشي تبقوس ليسه عالي (دبیرستان) پسرانه هدايت واقع در قریه سنگشانده، ليسه عالي دخترانه شهداي تبقوس، كتابخانه ابوالفضل‌(ع)، كتابخانه ولي‌عصر(عج) و كتابخانه شهدا است.

همچنين به همت فرهنگيان، معلمين و دانش‌آموزان تبقوس از سالها پيش تاكنون نشريه‌هاي ديواري و گاهنامه‌هايي با مطالب، علمي، فرهنگي، ادبي و سياسي نشر و پخش مي‌شود كه مهمترين آنها نشريه «رشد» در مدرسه ابوالفضل‌(ع)، نشريه ديواري «طلوع» در حسينيه ولي عصر(عج) سراب، نشريه «جوانه‌ها» در ليسه دخترانه شهدا و نشريه «آيينه» در ليسه پسرانه هدايت مي‌باشد.

خوشبختانه امروز ثمره و تلاش شبانه روزي بزرگان قوم، خيرين و استاداني كه از سي سال قبل تاكنون با تمام سختي و مشقت وصف‌ناپذير، با هزاران تهمت و برچسب‌هاي ناروا مكاتب و مراكز علمي - فرهنگي را تأسيس كرده‌اند-  تابحال هزاران دانشجو را به جامعه تقديم کرده- اينك به بار نشسته‌اند. اگر ما امروز از ارتقاء فرهنگ جامعه و رشد دانش جوانان سخن مي‌گوييم به حق، اين نتيجه زحمات اساتيد و بزرگاني است كه از سي سال قبل بدون هيچ‌گونه چشم داشت مادي براي سرمايه‌هاي معنوي مردم خود تلاش كردنده اند. چنین است که فرزندان تشنه دانایی آن آب و خاك را از علم وجود شان سيراب نمودند. برماست كه قدر آن عزيزان و بزرگان را دانسته و براي پيشرفت، ترقي و آبادي وطن و كشور خويش دست در دست هم دهیم. در کنار آن، هرگونه توطئه و نفاق و آنچه باعث فروپاشي اتحاد مردم و منطقه مي‌شود، را کمتر سازیم. 

کتابخانه لیسه دخترانه شهدای تبقوس

 

ليسه عالي پسرانه هدايت:

لیسه هدايت در تلاقي سه قريه تبقوس – سرتاله - سنگ شانده در حومه مرکزی ولسوالی جاغوری موقعيت دارد. این دبیرستان پسرانه در سال 1343 خورشيدي با پي‌گيري و تلاش برخي از شخصيتهاي علمي و فرهنگي جاغوري و همچنين شخص عبدالوهاب ولسوال ( فرماندار) وقت جاغوري به نام "مكتب ابتدايي دهاتي سنگشانده" تأسيس مي‌شود.

آموزش ابتدایی در اين مكتب از صنف اول با 50 نفر شاگرد آغاز و بعد از دو سال تا 300 نفر شاگرد می رسد. این مکتب ابتدایی وقت، تا صنف ششم از طرف وزارت معارف ثبت رسمي دولت مي‌گردد.

مكتب هدايت پس از 3 سال وقفه در زمان اشغال افغانستان توسط شوروي سابق، بالاخره در جوزاي سال 1361 خورشيدي با تلاش شبانه‌روزي مدير لايق و تواناي منطقه جناب استاد محمد اشرف زاهدي و با حمايت مالي يك مؤسسه خيريه آلماني بازگشايي شد. در سال 1369 خورشيدي كه از صنف اول تا صنف دوازدهم را زير پوشش قرار مي‌داد به نام ليسه عالي هدايت نام گذاری شد. اين ليسه اولين دوره دانش آموختگان (فارغ تحصیلان) خود را كه بيش از 71 نفر بود در سال 1371 خورشيدي وارد دانشگاه بلخ کرد.

اگر ليسه هدايت را مادر مكاتب و استاد زاهدي را بنيان‌گذار معارف ( آموزش و پرورش) نوين در جاغوري بناميم گزاف نگفته‌ايم. زيرا با تأسيس و بازگشايي ليسه هدايت و پس از آن ليسه فيضيه و مكتب وحدت سه قول گامي مؤثري بسوي تعليم و تربيت در سطح جاغوري آغاز شد. با توجه به این جوشش مردمی، مردم هر منطقه به صورت خودجوش با جمع‌آوري پول از مهاجرين و مسافرين مقيم كشورهاي خارج جهت ساخت و تأسيس مكاتب در ديگر نقاط جاغوري شروع كردند.  هم‌اكنون بيش از 70 باب مكتب ابتدايي، متوسطه و ليسه در سراسر جاغوري فعال اند.

 برگزاري كانكور آزمايشي در صحن ليسه هدايت كه در آن دختران و پسران حضور دارند

 

 ليسه عالي دخترانه شهدا:

لیسه دخترانه شهدا در قريه شيلبينك تبقوس واقع شده است. این دبیرستان دخترانه، در سال 1371 خورشيدي با همكاري مؤسسه شهدا و به همت سركارخانم مدينه قاسمي تأسيس گرديد. قبل از تأسيس رسمي اين مكتب، دختران تبقوس در مدرسه علميه ابوالفضل(ع) نزد روحاني اين مدرسه جناب آقاي عبدالكريم اميني و عبدالكريم بياني⁽⁴⁾ دانش دینی مي‌آموختند. اما مردم با درك تغيير شرايط اقتصادي و اوضاع سياسي منطقه تصميم گرفتند تا مركز تعليمي رسمي براي دختران آينده شان تأسيس نمايند. در بهار سال 1371 با تلاش‌هاي خستگي‌ناپذير خانم مدينه قاسمي، استاد زاهدي، موسفيدان و خيرين منطقه كلنگ احداث ساختمان اين ليسه زده شد و در سال 1372 به بهره بر‌داري رسيد. این مرکز آموزشی، تاكنون چندين دوره فارغ تحصیلان صنف دوازده خود را وارد دانشگاههاي كشور نموده است. ليسه مذکور دارای 21 اطاق به شمول کتابخانه؛ اداره و آشپزخانه می‌باشد. هم اكنون بيش از 760 دختر از قريه‌هاي تبقوس، سرتاله، سنگ شانده،‌ دهله و ... در اين ليسه مشغول تحصيل اند و به تعداد 21 نفر معلم مشغول خدمت دارد.

جشن روز مادر در لیسه دخترانه شهدای تبقوس

 

مراسم اعلام نتایج امتحانات وسطی سال تحصیلی ۱۳۹۱ خورشیدی

 

وضعیت اجتماعي و سياسي:

خوشبختانه قريه تبقوس امن‌ترين منطقه طي سه دهه اخير در سطح جاغوري بوده است. به گفته برخی، جایگاه علم و فرهنگ به شمار مي‌رود. چنانچه در بهار سال 1373 خورشيدي كه در ديگر نقاط جاغوري جنگ‌هاي خانمانسوز داخلي و گروه‌گرايي جريان داشت، تبقوس به عنوان يك منطقه امن براي صلح و ميانجي در بين گروههاي درگير انتخاب شد. در آن روز فرماندهان گروههاي نظامي كه آقايان عرفاني ولسوال فعلي جاغوري و عبدالله انوري از سازمان نصر، سيد حسين انوري از حركت، باشي حبيب‌ا... و آخوند سلمان از حزب اسلامي، واثق از نهضت، صادقي لوخك از جبهه متحد شركت داشتند، با حضور تعدادي زيادي از روحانيون، موسفيدان و فرهنگيان سراسر جاغوري، با همديگر صلح نموده و از زير قرآن رد شدند. قسم خوردند تا به نبرد بیهوده نپردازند. آنان مزار شهداي تبقوس را زيارت كردند و تعهد كردند كه ديگر بين خود جنگ نداشته باشند.

در دوران جهاد مردم تبقوس بیشتر به گروه‌هاي پاسداران جهاد اسلامي، سازمان نصر و حزب اسلامي گرايش داشتند كه متحد و يكپارچه براي ساماندهي و تربيت جوانان مبارز در مقابل نيروهاي اشغالگر شوروي تلاش مي‌‌‌نمودند.  مردم در اين راه شهداي زيادي را تقديم كرده‌اند كه امروز گلزار شهداي تبقوس جوانان عزيزي همچون شهيد عبدالوهاب كاكايي، شهيد محمد اسماعيل فصيحي زاده، شهيد محمد جواد احمدي، شهيد سلمانعلي نظري، شهيد سخيداد اكبري، شهيد محمد امان عارفي، دو برادر شهيد محمد اسماعيل و شهيد محمد زمان فرزندان آخوند حسين علي  و ... را با افتخار در خود جاي داده است.

شهيد محمد جواد احمدي و شهيد محمد اسماعيل فصيحي زاده در آغاز انقلاب در حالي كه مسير تانكهاي دشمن را ماين‌گذاري مي‌كردند بر اثر انفجار آن به شهادت رسيدند. شهيد عبدالوهاب كاكايي، شهيد سلمانعلي نظري و شهيد سخيداد اكبري در سنگر شيخ‌تراغ لومان به دست روس‌هاي اشغالگر به شهادت رسيدند. شهيد محمد امان عارفي در سنگر دفاعي تناچوب به دست دشمنان قسم خورده و غاصب در شب عاشوراي سال 1369 شربت شهادت نوشيد. شهيد محمد اسماعيل و شهيد محمد زمان در پاسگاه امنيتي تنگي اوتله در يك حمله غافيلگرانه توسط گروهك طالبان به شهادت رسيدند.

نماز پرشکوه عید سعید فطر در کنار مزار شهدای تبقوس

فعاليت‌هاي برخي از اين گروه‌هاي سياسي در جهت رشد و ارتقاي سواد، فرهنگ و هنر اين منطقه در دوران جهاد بسيار چشمگير بوده و خدمات ارزنده و شاياني را انجام دادند. تأسيس كتابخانه ابوالفضل‌(ع) تبقوس در سال 1359 كه اولين و بهترين كتابخانه در سطح جاغوري و شايد در سطح هزارستان است، يكي از اين خدمات مي‌باشد. همچنين اين گروه‌ها با برگزاري كلاس‌هاي خطاطي، نقاشي، زبان انگليسي، تجويد و قرائت قرآن كريم و بازگشايي باشگاه‌هاي رزمي مثل كاراته و كانفو و همينطور نمايش فيلم‌هاي سينمايي در شب‌هاي جمعه و برگزاري جشن‌هاي اعياد ملي و مذهبي مثل عيد نوروز، عيد شعبان، عيد فطر و عيد قربان و گاهی نمايش تئاتر و ديگر فعاليت‌هاي هنري، نقش مهمي در آگاهي عمومي و ارتقاي فرهنگ و هنر مردم داشته اند.

 جاذبه‌هاي طبيعي و مکان های تفريحي:

1- قاش درّه ( دره ابرو مانند): اين دره شاداب كه با جنگل‌ها، چشمه‌ساران، آبشارها و چمن‌هاي سرسبز خود منظره چشم‌نواز و جادويي را تشكيل داده است، يكي از زيباترين مناظر طبيعي و ديدني منطقه به شمار مي‌رود. اين دره باريك كه در ميان كوه‌هاي مينكيچه، دوشيخي و تو‌پ‌سر واقع شده است، در طول فصل بهار و تابستان پوشيده از انواع و اقسام گل‌هاي لاله، لوگور (لاله واژگون)، صيد، توسله، راف و صدها نوع گلهاي وحشي ديگر و درختان بيد و عرعر پوشيده است. این بوته زاران، عظمت و زيبايي خاصي به دره داده است، به طوري كه چشمان هر بيننده‌اي را به خود خيره مي‌كند. اين دره به گويش محلي (قَش دِرَيْ) گفته مي‌شود.

نمایی کوچکی از قاش دره

2- آبشار (اوپُرو)( آب پران) غَوُود بَوْرِي(ناحیه عمیق): اين آبشار زيبا در جنوب‌غربي سراب تبقوس و در دامنه كوه بزرگ توپ‌سر واقع شده و يكي از زيبايي‌هاي طبيعي منطقه به شمار مي‌رود. آبشار غَوود بوري آبشاري زيبا و دلنشين است كه از گردنه‌اي بلند به پايين سرازير مي‌شود. و در فصل بهار و تابستان علاقمندان زيادي براي تفريح به سوي اين آبشار روي مي‌آورند. آنان بخشي از اوقات خود را در پيرامون زيباي آن سپري مي‌كنند. ارتفاع تقريبي اين آبشار 20 متر مي‌باشد.

آبشار غوود بوری

3- ناهور سراب ( آب بند): يكي از جذاب‌ترين تفريح، سرگرمي و سپري كردن اوقات فراغتِ جوانان و نوجوانان در فصل بهار و تابستان آب‌بازي و شناكردن است. در مناطق شهري و شهرهاي بزرگ كه از نعمت استخرها و باشگاه‌هاي فرهنگي و ورزشي مجهز، برخوردار هستند، اين دغدغه وجود ندارد كه كي و كجا اوقات فراغت شان را سپري كنند. اما در يك روستاي پر جمعيت كه از استخرها و باشگاههاي ورزشي مجلل خبري نيست، «ناهور» ( آب بند یا سد کوچک) حكم استخر را دارد. با آن هم بسياري از قريه‌ها از اين نعمت محروم هستند، چون اگر ناهوري وجود داشته باشد يا بسيار كوچك است و يا هم در كنار خانه‌ها و مناطق مسكوني موقعيت دارد كه اين فرصت را به علاقمندان آب‌بازي و شنا نمي‌دهد. در اين ميان ناهور يا آب بند نيلگون سراب كه در محل تلاقي دو درة سرسبز گاومست و آچيغا واقع شده است يكي از بزرگ‌ترين ناهور يا (آب‌بند) منطقه به شمار مي‌رود. این آب بند، علاوه بر سيراب نمودن زمين‌هاي زراعتي بيش از چهل خانوار به يكي از بزرگ‌ترين تفريح‌گاه آب‌بازي و شنا براي جوانان و نوجوانان تبديل شده است.  در فصول بهار و تابستان از صبح تا ظهر گروه گروه از مردم را از راه‌هاي دور و نزديك و حتي مسافريني كه براي ديد و بازديد اقارب و دوستانشان به منطقه مي‌آ‌يند- را به سوي خود مي‌كشاند. اين ناهور نيلگون كه اطراف خود را با درختان بلند عرعر و بيد آراسته است، منظره‌ي بسيار چشم‌نواز و زيبايي به نمايش مي‌گذارد. این زیبای چشم نواز، در تعديل آب و هواي منطقه و گذران اوقات فراغت مردم نقش مهمي دارد. از ديگر مزایای اين ناهور، اين است كه از خانه‌ها و مناطق مسكوني فاصله زيادي دارد . در نتیجه مكان كاملاً امن و راحتي را براي علاقه مندان ايجاد كرده است. 

براي دريافت و دانلود نقشه جاغوري لطفاً اينجا را كليك كنيد.

----------------------

1- اين شعر از معلم علي مدد كريمي است كه در مَجَلّه چراغ، زمستان 1375 به چاپ رسيده است كه البته طولاني مي‌باشد و من فقط همان چند بيت اولي را به خاطر دارم.

2- این آمار توسط نگارنده در بهار سال 1377 خورشیدی صورت گرفت.

3- آسياب آبي فقط در فصل بهار كار مي‌كند.

4-‌ عبدالكريم بياني و معلم محمد جواد نوري از فعالان و چهره‌هاي بزرگ علمي و فرهنگي تبقوس بودند كه در مسير قلات – قندهار، در منطقه كندي‌پشت به دست گروه جنايت‌كار طالبان اسير و احتمالاً به شهادت رسيده اند.

رفتار با افغان‌ها و فرهنگ ایرانی

امروز صبح كه از ورزش بازگشتم دیدم خانمم به نانوایی رفته و نان تازه تهیه کرده، لیکن چندان سرحال نیست؛ پرسیدم که مشکلی پیش آمده گفت نه! اما رفتار شاطر با یک پیرمرد افغان به‌شدت مرا متاثر و عصبانی کرده. سوال کردم چطور؟ گفت یک پیرمرد افغان با دست‌هایی پر از زخم و پینه‌بسته برای تهیه نان آمده بود و در صف قرار داشت. وقتی نوبت به او رسید، آشکارا شاطر به وی نان نمی داد. از این مهم‌تر آن بود که نه تنها کسی اعتراض نمی‌کرد؛ بلکه از اینکه خارج از نوبت، به آنان نان داده می‌شد، خوشحال بودند.

ادامه نوشته

کلاه برداری آشکار به بهانه ثبت نام استرالیا، در تهران

همه چیز بعد از سفر آنتونيو گوترس رئيس كميسارياي عالي سازمان ملل در امور پناهندگان به ایران شروع شد. این مقام سازمان ملل به تاریخ 25/6/91 با دعوت وزیر داخله ایران وارد تهران شد، وی در مدت اقامت دو روزه خود در ایران با رییس جمهوری ایران، دکتر احمدی نژاد، مصطفی نجار وزیر داخله ایران و ساير مقامات عالي جمهوري اسلامي ايران، دیدار و ملاقات کرد. رئيس كميسارياي عالي سازمان ملل در امور پناهندگان، در یکی از همین دیدارها بود که اعلان کرد، سازمان ملل طرحی را روی دست دارد که بر اساس آن شماری از مهاجران افغانستانی مقیم ایران به کشورهای ثالث (استرالیا، فنلاند و سویدن) منتقل می شوند.

ادامه نوشته